dec
14
2017

Netneutraliteit afgeschaft in de VS

Wat zijn de mogelijke gevolgen?

Donderdag heeft de Amerikaanse toezichthouder FCC, in zekere zin vergelijkbaar met de Nederlandse ACM en het Belgische BIPT, gestemd over het veranderen van de bestaande regelgeving voor netneutraliteit in de Verenigde Staten. Zoals verwacht stemden de drie Republikeinse commissieleden voor het afschaffen van de huidige regels. De twee tegenstemmen van de Democratische leden waren onvoldoende om het plan van commissievoorzitter Ajit Pai om de netneutraliteit af te schaffen, te blokkeren. Hoe zit het precies met deze regels, welke gevolgen heeft de afschaffing, krijgen wij er ook mee te maken en is het nu definitief einde oefening voor de netneutraliteit in de VS?

Waar gaat het om?

Netneutraliteit houdt in dat providers bepaalde internetdiensten of -toepassingen niet mogen bevoordelen door het dataverkeer daarvan voorrang te geven of dat van andere diensten te belemmeren of te vertragen. Het idee is dat internet daarmee open blijft, een gelijk speelveld biedt en toegankelijk is voor zoveel mogelijk partijen.

De regels rondom de netneutraliteit die tot de stemming van 14 december in de VS golden, werden op 12 juni 2015 van kracht. Door die regels werden Amerikaanse isp’s volgens de Communication Act uit 1934 niet langer als information services geclassificeerd, maar als telecommunications providers. Hierdoor vielen de breedbandaanbieders rechtstreeks onder Titel II van de Communication Act. Titel II was oorspronkelijk bedoeld om traditionele communicatiediensten zoals telefoon en radio te reguleren vanuit de gedachte dat dit belangrijke diensten voor het publieke belang zijn. In feite behelst Titel II een discriminatieverbod voor common carriers, een Angelsaksische benaming voor algemene communicatiediensten. Omdat de FCC breedbandaanbieders hier ook onder schaarde, kan hen rechtstreeks worden verboden om internet te blokkeren of te vertragen. Ook mogen er geen speciale fast lanes worden aangeboden tegen betaling van een hogere prijs.

Nu de FCC met de stemming heeft bepaald dat breedband weer moet worden gezien als information services, zijn de strenge regels uit Titel II niet meer van toepassing. Titel I is dan weer van kracht, waarmee het toezicht ook terugkomt in de handen van de FTC. De regels uit Titel I betreffen enkel wat algemene bepalingen en definities. Deze regels zijn een stuk milder, waardoor isp’s enkel voor een deel transparant moeten zijn over hun handelingen en waarom ze die uitvoeren. Ze moeten hun klanten goed voorlichten en mogen geen handelingen uitvoeren die in tegenspraak zijn met eerdere beloftes. Veel verder gaat het niet. Daar waar de regels uit Titel II throttling bijvoorbeeld verbieden, is dat onder Titel I niet het geval. Isp’s moeten er enkel melding van maken en het met redenen kunnen onderbouwen. Als deze onderbouwing van een isp in strijd is met eerdere beloftes aan consumenten, dan zou de FTC een rechtszaak kunnen beginnen. Maar de uitkomst daarvan is per definitie ongewis.

Waarom de strenge netneutraliteitsregels afschaffen?

President Trump benoemde begin dit jaar het Republikeinse commissielid Pai tot voorzitter van de FCC. Pai, die tussen 2001 en 2003 als advocaat werkte voor provider Verizon, wilde al langer van de in 2015 onder Obama ingestelde regels af, mede omdat het volgens hem gaat om ouderwetse regels die bedrijfsinvesteringen, innovatie en het scheppen van banen zouden tegenwerken. Volgens hem hielden de oude regels ook investeringen van providers tegen in landelijke en armere gebieden. Pai stelt dat allerlei providers hebben geklaagd dat de strenge regels het uitbreiden van hun diensten hebben verhinderd en dat het meer moeite kostte om leningen te verkrijgen.

Pai wijst daarbij op het feit dat de investeringen in breedband in de twee jaar sinds het van kracht worden van strenge netneutraliteit in 2015 omlaag zijn gegaan. In totaal is er in deze periode in de VS 3,6 miljard dollar minder geïnvesteerd dan in dezelfde periode ervoor; dat is een daling van 5,6 procent. De FCC-voorzitter lijkt dus op papier een punt te hebben, maar als er wat beter wordt gekeken naar de cijfers en de oorzaken van deze daling van de investeringen, wordt het beeld genuanceerder.

Als de strenge netneutraliteitsregels de oorzaak van de dalende investeringen zijn, zou het voor de hand liggen dat alle providers minder hebben geïnvesteerd. Dat is niet het geval. Comcast heeft ten opzichte van 2014 1,2 miljard dollar meer geïnvesteerd in de netwerken; dat is een stijging van 19,2 procent. Dat wordt geheel tenietgedaan door vooral een daling van de investeringen door Sprint en AT&T: 2,4 miljard en 3,4 miljard dollar respectievelijk. AT&T, de grootste isp in de VS, heeft halverwege 2015 DirecTV overgenomen voor 48,5 miljard dollar en investeringen gedaan in Mexico. Bovendien wil AT&T Time Warner overnemen. Met deze overname zal omgerekend zo’n 72 miljard euro gemoeid zijn. Al deze dollars kunnen maar één keer worden uitgegeven en konden en kunnen dus niet worden ingezet voor bijvoorbeeld het verbeteren van de netwerken.

Als grootste isp in de VS is AT&T nogal van invloed op het totale cijfer van de investeringen. Dit cijfer is in 2015 gedaald, maar dat lijkt dus vooral te komen door bijvoorbeeld overnameplannen en niet per se door de netneutraliteitsregels. Er kunnen tenslotte allerlei strategische factoren ten grondslag liggen aan de afname van de investeringen. Tegelijkertijd is de toegang tot breedbandinternet gestegen. Uit een rapport van de FCC uit januari 2016 blijkt dat tien procent van de Amerikanen nog verstoken is van snel internet, een minimumdownloadsnelheid van 25Mbit/s, terwijl dat in 2015 nog zeventien procent was.

Welke kritiek is er op het besluit van de FCC?

De grote vrees van velen is dat het gelijke speelveld op internet verdwijnt. Zo kunnen providers internet of specifieke diensten afknijpen voor bepaalde partijen, terwijl degene die wat meer betaalt, weer op de normale snelheid kan surfen. Daarnaast kunnen bepaalde populaire diensten zoals YouTube worden opgenomen in speciale betaalpakketten die boven op het reguliere internettarief komen. Betaal je niet voor zo’n pakket, dan helaas geen YouTube. Tim Berners-Lee, die in 1968 met het idee van het world wide web kwam, vindt dat netneutraliteit hem in staat heeft gesteld om het web te creëren. Als de strenge regels verdwijnen, is dat volgens hem een ramp voor de creativiteit, omdat mensen dan in feite hun isp’s toestemming moeten vragen om hun ideeën te kunnen ventileren.

Het (vooralsnog fictieve) schrikbeeld van allerlei additionele tarieven die in rekening worden gebracht voor bepaalde internetdiensten.

Ook is zerorating een praktijk die dominanter kan worden. Zerorating staat voor de praktijk waarbij bepaalde datastromen niet in rekening worden gebracht. Dat klinkt positief voor de consument, maar uiteindelijk kan dat ertoe leiden dat kleinere partijen van de markt gedrukt worden of dat het prijsvoordeel op termijn teniet wordt gedaan door hogere prijzen en een verschraald aanbod door de afgenomen concurrentie.

Naast de kritiek op de FCC dat bovenstaande praktijken gemeengoed kunnen worden, is er ook kritiek op het besluitvormingsproces van de toezichthouder. Het gaat dan specifiek om het proces van commentaren op het voorstel. Er zijn zo’n 23 miljoen commentaren ingediend, maar volgens het Democratische commissielid Rosenworcel zijn er zo’n één miljoen gestolen identiteiten gebruikt om commentaren in te dienen, wat strafbaar is. Daarnaast zijn volgens haar een half miljoen commentaren geplaatst door Russische e-mailadressen en zijn er bij de FCC vijftigduizend reacties ingediend die op de een of andere manier niet zijn bewaard.

Er zijn ook partijen die vinden dat de stemming van 14 december had moeten worden uitgesteld, omdat er op dit moment nog een rechtszaak loopt die verstrekkende gevolgen kan hebben voor de mogelijkheid van de FTC om straks nog iets van een vuist te kunnen maken. De FCC heeft in 2014 AT&T aangeklaagd, omdat het bedrijf een onbeperkt data-abonnement beloofde terwijl de snelheid bij deze klanten soms met wel negentig procent werd afgeknepen. AT&T vindt dat het op dit punt niet door de FTC mag worden gereguleerd. Als de zaak in het voordeel van de provider wordt beslist, betekent dat dat de FTC op het vlak van breedbanddiensten nauwelijks nog kan ingrijpen. Als Titel II van kracht zou blijven, kon dit wel, maar straks wellicht niet meer, waarmee het toezicht en de mogelijkheid om op te treden verder worden uitgehold.

Kan er nog wat aan worden gedaan?

Rechters in de VS hebben de FCC in het verleden vrij veel ruimte gegeven om zelf invulling te geven aan hoe ‘breedband’ moet worden gedefinieerd. Als er rechtszaken worden gestart tegen het besluit van de FCC om de strenge netneutraliteitsregels af te schaffen, dan lijkt de kans vrij groot dat ook dan rechters zullen besluiten dat de FCC op dit vlak de discretionaire bevoegdheid heeft om hierover te beslissen, mits dat gebeurt met een degelijke onderbouwing.

Hoe dan ook, de kans is groot dat voorvechters van de strenge netneutraliteitsregels het voorstel van de FCC, of in ieder geval onderdelen ervan, van tafel proberen te krijgen in de rechtszaal. Daarbij zullen ze onder andere het middel van de Administrative Procedure Act inzetten. Deze wet stelt dat federale agentschappen zoals de FCC geen beslissingen mogen nemen die arbitrary en capricious zijn. Het doel van de wet is het voorkomen van het instellen van steeds weer nieuwe federale regels zodra er een nieuwe regering aantreedt. Dit om een jojo-effect te voorkomen. Aangezien de strenge regels halverwerge 2015 zijn ingesteld, kan worden betoogd dat de verandering van deze regels wispelturig en willekeurig is.

Wat in de VS vaker gebeurt, is dat individuele staten ingaan tegen federaal beleid of federale regels door middel van eigen statelijke wetten. Dat zou op papier een methode kunnen zijn om via een omweg toch weer strengere netneutraliteitsregels ingesteld te krijgen. Pai heeft dit echter onmogelijk gemaakt doordat in het voorstel is opgenomen dat staten in feite niets ten aanzien van de netneutraliteit mogen doorvoeren. Volgens Pai mag de FCC zo’n ‘verbod’ opleggen, omdat internettoegang een ‘staatoverschrijdende’ dienst is. Als de regels per staat gaan verschillen, wordt dat volgens hem een heel onpraktische situatie voor isp’s, die het leveren van breedbandinternet bemoeilijkt.

Uiteindelijk zou het Amerikaanse Congres ook kunnen ingrijpen. Het Huis van Afgevaardigden en de Senaat kunnen een wet uitvaardigen die praktijken als throttling en het blokkeren van het internetverkeer verbieden. Providers als Comcast en Verizon zeggen helemaal niet tegen dergelijke regels te zijn; ze vonden het alleen te ver gaan dat ze onder Titel II werden gereguleerd als een common carrier. Het Congres is vaak hopeloos verdeeld, maar volgens verschillende peilingen zijn zowel Republikeinse als Democratische kiezers voorstander van de strenge netneutraliteitsregels. Kiezers die flink wat druk uitoefenen op hun volksvertegenwoordigers om dit soort regels tot wet te verheffen, zijn dus niet bij voorbaat kansloos.

Heeft het ook invloed op ons in Europa?

Het gaat hier om Amerikaanse regels. In de EU, en dus ook in Nederland en België, gelden Europese netneutraliteitsregels en die blijven gewoon van kracht. In de Europese verordening is geen categorisch verbod op zerorating opgenomen, maar het vertragen of blokkeren van het dataverkeer en het bieden van een fast lane tegen betaling van een extra bedrag zijn wel verboden. Europese consumenten worden beschermd door deze EU-regels en dus hebben de veranderingen in de VS geen invloed op de situatie voor consumenten in Nederland of België. Nico van Eijk, hoogleraar informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, stelt vast dat het internationale internetverkeer via internetexchanges, cdn’s en direct peering verloopt. Dit valt buiten de regels van de netneutraliteit, waardoor de veranderende situatie in de VS volgens hem weinig consequenties voor Europa heeft.

De nieuwe regels in de VS kunnen echter wel indirect gevolgen hebben voor ons en vooral voor Europese bedrijven. Volgens de Nederlandse mediajurist Paddy Leerssen wordt het voor Europese bedrijven lastiger om te opereren op de Amerikaanse markt. Daarnaast profiteren we volgens hem nog altijd van de vernieuwing en de ideeën op de Amerikaanse media- en entertainmentmarkt. Door het verdwijnen van de netneutraliteit kan het aanbod in de VS verschralen en daar kunnen wij in Europa ook wat van gaan merken. Leerssen denkt dat isp’s geld gaan vragen voor de snellere doorgifte van bepaalde diensten, waardoor volgens hem de diversiteit op internet onder druk komt te staan. Ook zou het moeilijker kunnen worden voor Nederlandse ontwikkelaars om voet aan de grond te krijgen in de VS met hun online product of dienst, omdat mogelijk onderhandeld zal moeten worden met de providers.

David Korteweg van Bits of Freedom onderschrijft dat de veranderende regels in de VS van invloed kunnen zijn op Europese bedrijven. Hij schetst het scenario van een isp die een voorkeursbehandeling geeft aan bepaalde partijen. “Zo zou bijvoorbeeld een aanbieder als Comcast een deal kunnen sluiten met Amazon om de streamingdienst Prime Video een voorkeursbehandeling te geven ten opzichte van andere streamingdiensten. Dit zal vooral kleine en nieuwe partijen uit Nederland en Europa op een achterstand zetten als zij ook Amerikaanse gebruikers willen benaderen.”

Bron: Tweakers.net

Geen reacties »

Abonneren op de RSS-feed van deze topic.


Plaats een reactie

(wegens opgewonden standjes moet uw reactie eerst goedgekeurd worden)

*

Onze sponsor Colani | Ontwerp: Oppositie 2.0 door colani.nl