In de praktijk is crimineel Nederland al meer dan twee jaar in staat door middel van GSM met elkaar te bellen zonder dat justitie het signaal kan afluisteren. Dat zegt directeur Bert Boer van Alphium BV, een leverancier van data beveiligingsproducten.
Alphium levert al twee jaar een oplossing van Siemens waarmee van GSM naar GSM toestel en van een vast ISDN station naar een GSM toestel gebeld worden zonder dat derden het bericht kunnen afluisteren. Het bedrijf heeft nog niet zolang geleden een demonstratie gegeven aan Europol. ‘Ik begrijp al die media-aandacht niet,’ zegt Boer, die zelfs al eens offertes heeft gestuurd naar ambtenaren in Den Haag.
Deze week is er de nodige ophef ontstaan rond zogenoemde cryptofoons: mobiele telefoons die niet kunnen worden afgeluisterd omdat het telefoonverkeer versleuteld wordt. Vorige week toonde Fox-IT op een beurs in Utrecht al een Zweedse vinding en maandag lanceerde oud hacker en Xs4all oprichter Rop Gonggrijp de GSMK CryptoPhone 100, een handcomputer met encryptiesoftware die voor 1800 euro via internet kan worden besteld.
Hoewel de technologie is bedoeld voor bedrijven en overheidsdiensten, kan de cryptofoon ook door criminelen worden gebruikt voor onderling contract. Die krijgen met deze ‘onkraakbare’ telefoon vrij spel, zo zeggen beveiligingsexperts. CDA-Kamerlid Sybrand van Haersma Buma heeft minister Donner daarom schriftelijke vragen gesteld. De Nederlandse politie- en opsporingsdiensten leunen bij hun werkzaamheden namelijk zwaar op telefoontaps.
Voorlopig zal de overheid echter weinig kunnen doen. In Nederland is het gebruik van cryptografie volstrekt legaal en is iedereen vrij om zijn telecommunicatie of (e-mail) bestanden te versleutelen. Wel mag de politie iedereen dwingen om documenten te ontsleutelen, bijvoorbeeld tijdens een huiszoeking. Op weigering staat maximaal drie maanden gevangenisstraf, alleen geldt die verplichting weer niet voor verdachten.
‘Er wordt nu net gedaan alsof encryptie iets heel nieuws is,’ zegt Maurice Wesseling van Bits of Freedom , de organisatie die opkomt voor digitale burgerrechten. ‘Maar het is een volstrekt geaccepteerde technologie die juist misbruik moet voorkomen. Bij internet bestellingen wordt ook gebruik gemaakt van encryptie, ook al realiseer je je dat niet zo. In het verleden hebben overheden wel geprobeerd om er greep op te krijgen, maar alle beperkingen zijn in de loop der tijd losgelaten.’
Ook Rop Gonggrijp vindt de ophef rond de cryptofoon overdreven. Zo zou het Duitse ministerie van Economische Zaken volgens hem juist enthousiast hebben gereageerd op de cryptofoon. Daarnaast vestigen criminelen met versleutelde gesprekken juist de aandacht op zich.
In een reactie op een artikel in De Telegraaf zegt Gonggrijp in een vandaag gepubliceerd persbericht dat het signaal van cryptofoons nog steeds aftapbaar, maar niet afluisterbaar is. ‘Daar kunnen de aanbieders van mobiele telefonie niets aan veranderen, en dit brengt hen dus op geen enkele manier in conflict met de Telecommunicatiewet.’ 