mei
01
2009
1

Duitse herfst

De Rote Armee Fraktion.

Duitse-herfstMet de oprichting van de RAF, de ‘Rote Armee Fraktion’ of ‘Baader-Meinhof-Groep’ in 1969 begon één van de zwartste bladzijden in de naoorlogse geschiedenis van West-Duitsland. In de zogenoemde ‘Duitse herfst’ van 1977 werd de West-Duitse samenleving opgeschrikt door terreurdaden die hun weerga niet kenden: achtereenvolgens de moord op de directeur van de Dresdner Bank, Jürgen Ponto, de ontvoering – met dodelijke afloop – van de werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer, de kaping van een Lufthansa vliegtuig door met de RAF samenwerkende Arabische terroristen en de drievoudige zelfmoord van de RAF-kopstukken: Andreas Baader, Gudrun Ensslin en Jan-Carl Raspe. Anderhalfjaar daarvoor had Ulrike Meinhof zichzelf al in haar cel om het leven gebracht.

In dit boek wordt het ontstaan van de RAF verklaard vanuit de context van het naoorlogse West-Duitsland. Daarnaast worden de twee grondleggers van deze terreurgroep, Andreas Baader en Ulrike Meinhof, geportretteerd. De vraag hoe het kwam dat zij tot het uiterste gingen om hun politieke doelstellingen te realiseren, vormt daarbij het uitgangspunt.

Margreet den Buurman is literatuurwetenschapper en publiceerde eerder bij Aspekt de verhalenbundel In de greep van Houdini. Daarnaast vertaalde zij uit het Duits o.m. Hitlers religie van Michael Hesemann, Skull & Bones van Andreas von Rètyi en Mijn land van duizend heuvels van Hanna Jansen.

Auteur: Margreet den Buurman
Paperback
195 pagina’s | Uitgeverij Aspekt B.V. | mei 2009

mrt
29
2009
0

Vermist: drie RAF-breinen! Hersenen van terroristen blijken onvindbaar

In 1997 werden de hersenen van RAF-lid Ulrike Meinhof onderzocht. De publiciteit rond dit onderzoek maakte de pers nieuwsgierig naar de hersenen van drie andere RAF-leden. Die bleken echter onvindbaar te zijn. Een complot of Duitse ‘Ungründlichkeit?

Grabstätte_Baader,Raspe,EnsslinHet Dornhaldenfriedhof is een wat saaie, keurig aangeharkte begraafplaats in het Zuid-Duitse Stuttgart. De duidelijk genummerde graven, brede paden en lage struikjes zijn uitstekend onderhouden; geen blaadje ligt verkeerd. Door de bomenrand klinkt het gedempte geraas van een autoweg. Er zijn begraafplaatsen die meer tot de verbeelding spreken.

Toch was ik gegrepen, toen ik hier een paar maanden geleden was voor een reportage van Andere Tijden. Helemaal achterin, op rij 99, ligt het graf van drie leiders van de beruchte Rote Armee Fraktion: Andreas Baader, Gudrun Ensslin en Jan-Carl Raspe. Drie jonge West-Duitse terroristen, die met hun aanslagen in de jaren zeventig een nationale hysterie wisten te ontketenen.

In de nacht van 17 op 18 oktober 1977 pleegden ze in de gevangenis zelfmoord, geraffineerd geënsceneerd als moord. Het was hun finale, en zeer effectieve, aanklacht tegen de staat. Tien dagen later werden ze begraven onder begeleiding van duizenden, veelal gemaskerde sympathisanten. (lees verder…)

dec
14
2008
0

In de ban van terreur: de RAF

1RAF-logo_tcm44-236330In de nacht van 2 april 1968 vliegen twee warenhuizen in Frankfurt am Main in brand. Er vallen geen slachtoffers. De brandstichters: Andreas Baader en Gudrun Ensslin. Zij verklaren met hun daad tegen de “volkerenmoord in Vietnam” te protesteren.

Het tweetal vlucht naar Frankrijk, maar bij zijn terugkeer naar de Bondsrepubliek Duitsland in 1970 wordt Baader opgepakt en vastgezet. Lang zal zijn gevangenschap niet duren.

Kort na zijn arrestatie bevrijden Ensslin en een groep handlangers hun kompaan Baader met geweld. Vanaf dat moment besluiten Baader en zijn aanhangers een militante radicaal-linkse organisatie te vormen. De Rote Armee Fraktion is geboren. 

De jaren zestig en het studentenprotest
De RAF komt voort uit de studentenprotestbeweging die in Duitsland – net als in andere Westerse landen – met veel rumoer tegen de oudere generatie schopt, het materialisme afkeurt, de rechtstaat bestrijdt en tegen de oorlog in Vietnam protesteert.

De beweging is in Duitsland een bonte mix van anarchisten, pacifisten en radicalen. Eind jaren zestig splitst de beweging zich. Een deel wil hervormingen afdwingen met vreedzame, democratische middelen. Het andere deel radicaliseert en omarmt het geweld.

In die tijd ontstaan er talloze extreem-linkse splintergroepen die bereid zijn geweld te gebruiken. Maar geen van die groepen gaat zo ver als de Rote Armee Fraktion.

Tomeloze terreurcampagne
De RAF krijgt onder meer publicitaire steun van Ulrike Meinhof, schrijfster van een links studentenblad en lid van de verboden Kommunistische Partei Deutschlands. Al snel heet de RAF in de volksmond de Baader-Meinhof-Gruppe.

In de ogen van de RAF is Duitsland een politiestaat die geregeerd wordt door fascisten. In de woorden van Ensslin: “Geweld kan alleen met geweld worden beantwoord. Dit is de generatie van Auschwitz – met hen kan men niet discussiëren.” 

De RAF neemt haar werk bloedserieus. Baader, Meinhof, Ensslin en andere aanhangers gaan op trainingskamp bij de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO van Yasser Arafat.

Bij terugkomst in de West-Duitsland beginnen ze een tomeloze terreurcampagne. In 1971 overvallen ze banken om hun activiteiten te financieren. Daarna richt hun geweld zich op politieke doelen: Amerikaanse legerbases, politiebureaus en rechters. Verschillende mensen komen om het leven.

De eerste generatie sterft
In 1972 lijkt een einde aan het geweld te komen als de Duitse politie de harde kern van de RAF arresteert. Baader, Ensslin en Meinhof belanden achter de tralies.

De Duitse overheid neemt extreme maatregelen om de groep te isoleren. Er worden aparte cellen voor ze gebouwd, gesprekken met advocaten worden afgeluisterd en soms mogen de verdachten helemaal geen advocaat zien.

De gevangen leden van de RAF verzetten zich tegen hun behandeling. Tussen 1974 en 1977 plegen ze zelfmoord of overlijden na een hongerstaking. Irmgard Möller, de enige van de eerste generatie die overleeft, heeft overigens altijd beweerd dat gevangen RAF-leden vermoord zijn door de Duitse regering.

Een nieuwe generatie staat op
Het geweld houdt echter niet op. Midden jaren zeventig staat een tweede generatie op en in 1977 bereikt het terrorisme van de RAF een nieuw hoogtepunt. Het eerste slachtoffer dat jaar is de hoogste procureur-generaal bij het Hooggerechtshof in Karlsruhe, Siegfried Bubeck. Bijna vier maanden later brengt de RAF Jürgen Ponto, directeur van de Dresdner Bank, om het leven.

Maar de meest spectaculaire terreurdaad is gewelddadige ontvoering van werkgeversvoorzitter Hans-Martin Schleyer, in september van dat jaar. Zijn vier begeleiders komen om in een kogelregen en Schleyer wordt in een grote rieten mand naar een schuiladres in Den Haag gesmokkeld. Duitsland is wekenlang in de ban van de ontvoering.

In de herfst van 1977 loopt de spanning verder op wanneer vier Arabische terroristen een toestel van Lufthansa kapen. De kapers eisen dat de Duitse regering gevangen RAF-leden vrijlaat. Maar bondskanselier Schmidt weigert te onderhandelen.

Een Duitse anti-terreureenheid ontzet op 18 oktober het vliegtuig en doodt op één na alle kapers. Als reactie brengt de RAF Schleyer om het leven. Zijn levensloze lichaam wordt de volgende dag in het Franse Mulhouse gevonden.

Het einde van de RAF
Na de ‘Duitse herfst’ van 1977 is de Rote Armee Fraktion over haar hoogtepunt heen. Veel oudgedienden leggen de wapens neer en duiken onder in de DDR. Een derde generatie staat op, maar die zal een stuk minder actief blijken.

Op 27 maart 1993 vindt een aanslag plaats op de nieuwbouw van en gevangenis in Weiterstadt. De schade is groot (ruim 60 miljoen euro), maar er vallen geen gewonden. Het zou de laatste gewelddadige actie van de RAF zijn.

Vijf jaar later, op 20 april 1998, ontvangt het persbureau Reuters een verklaring waarin de Rote Armee Fraktion aankondigt zichzelf op te heffen. “Bijna 28 jaar geleden, op 14 mei 1970, ontstond tijdens een bevrijdingsactie de RAF. Vandaag beëindigen wij dit project. De stadsguerrilla in de vorm van de RAF is nu geschiedenis.”

mei
21
2008
48

Het Baader Meinhof Komplex (2008)

Der Baader Meinhof Komplex

Der Baader Meinhof Komplex

Berlijn 1967. Door Amerikaanse anti-oorlog bewegingen geïnspireerde studenten gaan de straat op om te protesteren tijdens het bezoek van de Iraanse Sjah. Het protest wordt echter neergeslagen door de agenten van de Sjah en heeft ingrijpende gevolgen. Vanuit haar huiskamer volgt Ulrike Meinhof (Martina Gedeck) de ontwikkelingen en besluit dat er iets moet gebeuren. Ze komt in contact met de extremistische Andreas Baader (Moritz Bleibtreu) en beide vormen vanaf dat moment de ‘Rote Armee Fraktion’.

De film uit 2008

Duitsland / Frankrijk / Tsjechië
Drama / Misdaad
150 minuten

geregisseerd door Uli Edel
met Martina Gedeck, Moritz Bleibtreu en Johanna Wokalek

Duitsland, 1970. Bomaanslagen, het dreigende terrorisme en angst bedreigen de grondvesten van de jonge Duitse democratie. De geradicaliseerde Nazi-kinderen, geleid door Andreas Baader, Ulrike Meinhof en Gudrun Ensslin strijden een gewelddadige oorlog tegen het nieuwe fascisme: het Amerikaanse imperialisme, gesteund door de Duitse formatie. Baader, Meinhof en Ensslin vormen der Rote Armee Fraktion (RAF), met als doel het creëren van een meer menselijke samenleving. Bij het nastreven van hun ideal… (lees verder…)

okt
20
2007
1

Zwanezang Raf, Dood in Stammheim, zelfmoord of buitengerechtelijke executies

Naar aanleiding van de 30 jarige herdenking van de dood, in de gevangenis, van twee RAF kopstukken en de dood, op weg naar het ziekenhuis van een derde, is het van belang, stil te staan bij de vraag, of er sprake is van zelfmoord of buitengerechtelijke executies. Bovendien zijn de destijds door de Duitse Overheid genomen ”anti-terreur en detentiemaatregelen” in strijd met de mensenrechtenregels

Beste lezers,

Op 18-10 van dit jaar (2007) was het precies dertig jaar geleden, dat na een periode van, ontvoering, gijzeling, vliegtuigkaping en het opleggen van de meest ingrijpende isolatiemaatregelen, in de vroege ochtend twee kopstukken van de Rote Armee Fraktion [RAF], Andreas Baader en Gudrun Ennslin, dood in hun cel in de zwaarbeveligde Stammheimgevangenis werden aangetroffen, de eerste door een nekschot en de tweede opgehangen in haar cel
Een derde kopstuk, Carl Raspe, werd bloedend in zijn cel aangetroffen en overleed op weg naar het ziekenhuis
De enige overlevende, Irmgard Moller, werd met messteken in haar borst aangetroffen

Volgens de officiele lezing zou hier sprake zijn van een ”collectieve zelfmoord”
Hierbij zet ik vraagtekens, o.a. ondersteund door zowel de lezing van de kort geleden overleden Nederlandse RAF advocaat, Bakker Schut, alsmede het getuigenis van Irmgard Moller, die de collectieve zelfmoordlezing altijd heeft bestreden (lees verder…)

okt
18
2007
0

30 jaar na hun dood leven ze nog steeds

rafVandaag 18 oktober is het 30 jaar geleden dat onze helden , en werden vermoord in de gevangenis te Stuttgard.

De hele Duitse media die dik in de zakken van de politiek zit praat over een collectieve zelfmoord! Maar wij weten wel beter.

RAF-LogoHet was moord! Dat kon ook niet anders, da kaping van het Lufthansa vliegtuig was dan wel afgeslagen maar was nog steeds een gijzelaar van de . Dit was een probleem voor de Duitse justitie, ze wilden de niet vrijlaten, maar dat was ook wachten op de volgende gijzeling, kaping  of aanslag. Er was maar een oplossing, ze moesten dood, alleen hun dood kon de terreur om de te bevrijden stoppen. de enige die de aanslag in overleefde na 4 messteken in de borst, heeft altijd verklaard te zijn overvallen en neergestoken, het is ook zeer onwaarschijnlijk, zeg gerust onmogelijk dat een mens zichzelf 4 keer in de borst steekt.

Dat iedereen zo naief is (geweest) om de media te geloven dat zelfmoord was is voor mij nog steeds onbegrijpelijk. Als ik zeg als en beide een vuurwapen tot hun beschikking hadden waren ze zeker in een poging uit te breken omgekomen of uitgebroken uit . De Duitse overheid heeft op dat moment ook zijn doodvonnis getekend, maar dat namen ze voor lief.

Een ieder die wil beweren dat het anders is verklaar ik voor gek.

De daders van deze moorden lopen nog steeds vrij rond, maar zullen vast eens ter verantwoording worden geroepen.

okt
18
2007
0

De Stammheim-MOORDEN – 30 jaar geleden

De burgerlijke pers heeft, zoals te verwachten viel, het feit dat 30 jaar geleden de “Duitse herfst” van 1977 (de RAF-Offensive en de moorden van Stammheim) plaatsvond, aangegrepen voor een algehele afrekening met de politiek van het gewapend verzet en haar (voormalige) representanten in de “BRD”. Maar ook onze eigen scene zou zich met bovengenoemd thema (RAF/gewapende strijd/ Stammheim) bezig dienen te houden en haar eigen conclusies hieruit dienen te trekken. (lees verder…)

mei
02
2007
2

Incubatietijd van terreur – De jaren zestig

De opkomst van de RAF vindt plaats tegen de achtergrond van de zogeheten Außerparlementarische Opposition (APO), letterlijk ‘buitenparlementaire oppositie’. Dit is een verzamelbegrip voor talrijke, heterogene protestbewegingen die in de jaren zestig in West-Duitsland in opstand komen tegen de wetten van de consumptiemaatschappij en de gevestigde orde die zij betichten van een vooroorlogse moraal en een vermeend gebrek aan democratie.

demonstratie2 Het protest wordt belichaamd door de generatie ’68, de babyboomers die zijn opgegroeid met de bestaanszekerheid van de moderne verzorgingsstaat en de zegeningen van het West-DuitseWirtschaftswunder uit de jaren vijftig. Gewend als zij is aan vrede en welvaart, ervaart zij het conservatisme van het tijdperk-Adenauer (1949-1963) als bevoogdend. Haar aandacht verschuift naar postmateriële thema’s. Net als elders in de westerse wereld wordt in West-Duitsland de roep luid naar inspraak van studenten aan de universiteit, grotere individuele (seksuele) vrijheid, gelijke behandeling van man en vrouw, hulp aan derdewereldlanden en maatregelen ter behoud van het milieu. Net als elders fungeert het protest tegen het Amerikaanse ‘imperialisme’ als samenbindend element van de beweging.

Tweede Wereldoorlog (lees verder…)

mrt
28
2006
0

De RAF in Nederland

Vier keer hebben leden van de RAF op Nederlandse bodem vuurgevechten geleverd met de politie. Het kostte drie Nederlanders het leven. De schietpartijen waren ‘ongelukjes’. De RAF is nooit van plan geweest in Nederland aanslagen te plegen of banken te overvallen.

rafsymboolVoor de Rote Armee Fraktion was Nederland vooral een Rückzugsgebiet, een toevluchtsoord. Hetzelfde gold bijvoorbeeld voor Frankrijk, waar Andreas Baader onderdook nadat hij in mei 1970 door Ulrike Meinhof uit de gevangenis was bevrijd. De RAF besloot in Nederland en Frankrijk geen gewelddadige activiteiten te ontplooien in de hoop dat ze daar door de politie met rust zou worden gelaten. RAF-leden huurden in Nederland onopvallende appartementen, zogeheten konspirative Wohnungen, waar ze zich regelmatig schuilhielden en nieuwe acties beraamden.

Al vóór de RAF was opgericht kwamen linkse extremisten graag naar Amsterdam, vooral om drugs te gebruiken en te kopen. Bernward Vesper, echtgenoot van RAF-oprichtster Gudrun Ensslin en vader van haar kind, schrijft daarover in zijn onvoltooide, postuum verschenen autobiografische essay ‘Die Reise’. Ook Peter-Jürgen Boock van de tweede generatie van de RAF vertelt in de boeken die hij in de jaren negentig schreef over zijn vroege bezoeken aan Amsterdam en andere Nederlandse steden. Daar deed hij de drugsverslaving op die later enkele RAF-leden fataal zou worden. (lees verder…)

mrt
01
2005
0

Politiek geweld in duitsland

Politiek-geweld-in-duitslandDenkbeelden en debatten.

Welke rol speelt geweld in de politiek? In Duitsland is daar als in geen ander land over nagedacht. Radicalen van links en rechts raakten gedurende de twintigste eeuw steeds opnieuw in de verleiding om met geweld een politieke oplossing te forceren. De traditie van het Duitse idealisme bleek te sterk. Taaie autocratische structuren lieten zich gelden. De gebroken verhouding tot de Duitse natie eiste haar tol. Het onvoltooide, beschamende verleden drong tot zuivering door geweld. Auteurs uit Nederland, Duitsland en Oostenrijk schrijven over deze Duitse worsteling met politiek geweld. Het gaat onder meer over de verwerking van traumatische geweldservaringen in de Eerste Wereldoorlog en het Derde Rijk, over geweld in de politieke arena van de Republiek van Weimar en over Rudi Dutschke, de RAF en de linkse kritiek op het ‘geweld der kameraden’. Nieuwe perspectieven op geweld worden betrokken op de Duitse geschiedenis, vanuit historisch, filosofisch, politicologisch en sociologisch standpunt.

Paperback Auteurs: Jacoo Pekelder & Frits Boterman (red.)
386 pagina’s | Mets en Schilt Uitgevers | maart 2005

Onze sponsor Colani | Ontwerp: Oppositie 2.0 door colani.nl