Na het Kamerdebat over de aanschaffing van de JSF, waarvan niemand kan zeggen in welk soort oorlog die zijn onschatbare diensten zal bewijzen, kwam Maurice de Hond met het resultaat van zijn volgende peiling. De PvdA heeft twee zetels verloren, staat nu op 22; de PVV van Geert Wilders zou er 33 krijgen. Het CDA is geschrokken en sluit niet uit dat na de verkiezingen van 2011 de PVV in een coalitie zal worden opgenomen. Daarvan schrok vooraanstaand CDA-lid, ideoloog en socioloog Anton Zijderveld weer dusdanig dat hij zijn lidmaatschap heeft opgezegd. Ook de VVD maakt zich zorgen over de furore van Wilders. Eerst werd ter verkenning het liberale Kamerlid Fred Teeven naar de partijvergaderingen van de PVV gestuurd, maar hij werd herkend, of ontmaskerd, en hij mag er niet meer in. Nu wordt volgens de Volkskrant partijleider Wilders op zijn triomftochten gevolgd door een anonieme spion. Cloak and dagger in de Nederlandse politiek. Maar in ieder geval is de huidige coalitie gered: we kopen één JSF om die eens goed uit te proberen. In normale tijden zou dit misschien als een verstandig besluit van de coalitie zijn begroet. Door deze aankoop houden we een voet tussen de deur en daarna kunnen we nog alle kanten op. Maar dit zijn geen normale tijden. Al een jaar of acht weten we dat het solide midden van het electoraat in staat van ontbinding is. De Fortuyn-revolte was geen vlaag van politieke verbijstering maar het eerste grote bewijs dat de natie was veranderd. Vervolgens hebben Verdonk en Wilders bewezen dat het proces onverbiddelijk verder gaat. De eerste oorzaak daarvan ligt in de samenstelling van het electoraat. Het grote midden, eens het fundament van de Nederlandse stabiliteit, is in een staat van trage ontbinding. Maar coalities blijven onvermijdelijk. Dit betekent dat principieel ongelijksoortige partijen gedwongen zijn compromissen te sluiten om een regering te kunnen vormen. De kiezers alles beloven en daarna, in de formatie, water bij de wijn doen terwijl je doet alsof je de winnaar bent. Zo dreigt het coalitiesysteem zichzelf te slopen, en het heeft geen andere keus. In beginsel zijn de verhoudingen niet veranderd sinds Arend Lijphart in 1968 zijn Verzuiling, pacificatie en kentering in de Nederlandse politiek schreef. Het verkeer tussen de zuilen vergelijkt hij met buitenlandpolitiek. Veel geheimzinnigheid; compromissen zijn onvermijdelijk als je de constructieve samenhang wilt bewaren. Polderen wordt het nu genoemd, en dat is geen loftuiting. Al jaren is het Nederlandse model waarin verreweg de meeste politici zich tot het volk richten een rommelpot van abstracties, vaagheden, ontwijkingen. De taal van de kaasstolp. ‘Dat zijn uw woorden.’ ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen.’ Toen ontdekte wethouder Rob Oudkerk de kut-Marokkanen. Pim Fortuyn volgde met de islam als achterlijke godsdienst. Hirsi Ali en Theo van Gogh kwamen met hun film Submission. De hand van Rita Verdonk werd door een imam geweigerd. Geert Wilders versloeg ze allemaal door de Koran een fascistisch boek te noemen, vergelijkbaar met Mein Kampf. Hij maakte ook een film, Fitna. Hij wilde de troepen uit Uruzgan terughalen om de Goudse buschauffeurs te verdedigen. Hij pakte het Marokkaanse probleem radicaler aan dan al zijn voorgangers hadden gedaan. Dat klinkt blijkbaar voor bijna eenderde van de kiezers als hemelse muziek. Het Marokkaanse probleem is ernstiger geworden dan we misschien denken. Maar vergis u niet. Wilders is meer dan zijn anti-Allah-campagne. Hij is de politicus met een radar voor alles wat de gewone man hindert, ergert, hels maakt. Hij is de begaafde demagoog, die met wisecracks een tegenstander uit het veld slaat – ‘knettergek’ – en met het weglopen uit de vergaderzaal de collectieve afkeer van een doorpolderende coalitie symboliseert. Hij ziet niets in de JSF, wil de troepen terug uit Afghanistan, belastingverlaging, levenslang voor iedereen die drie maal de wet heeft overtreden, minder overheid, minder regels, een immigratiestop, hij gelooft niet in klimaatverandering, is in belangrijke zaken voor een bindend referendum. Er zijn punten in zijn programma die bij uiterst links passen, andere zijn uiterst rechts. Het geheel wordt bij elkaar gehouden door zijn politiek talent, en anders dan zijn voorgangers heeft hij geen onbedaarlijke ruzies in zijn achterhoede. Het is, kortom, geen wonder dat hij door de gevestigde orde als een groeiend politiek gevaar wordt gezien. Hij heeft zich ontwikkeld tot een stem des volks. Hoe moet Wilders worden bestreden? Probeer het eens met zijn eigen wapens. Leer om te beginnen in Den Haag weer zuiver en duidelijk Nederlands spreken, en maak een film over de natie vier jaar na het regime-Wilders. Nederland Koran-vrij, geen files en coffeeshops meer, het klimaat dat vanzelf verbeterd is, al die aangekondigde zegeningen die dan werkelijkheid zijn geworden. En laat vooral ook zien hoe dat allemaal tot stand is gebracht. Misschien helpt dat.

Bron: H.J.A. Hofland / De Groene Amsterdammer