De Buitenparlementaire Oppositie

Stefan Aust - de lokvogel

In de nacht van 4 op 5 juni 1974 vonden Amerikaanse soldaten in het Berliner Grunewald het lichaam van een stervende jongeman. Het ging om de 22-jarige Ulrich Schmücker, die tot de kringen van de Beweging van de Tweede Juni hoorde, en door leden van het kommando
‘Schwarzer Juni’ als verrader werd doodgeschoten, de eerste fememord (een moord door eigen rechter te spelen) in de geschiedenis van de Bondsrepubliek. Schmücker werd door de Duitse politie ‘gedraaid’ nadat hij bij de voorbereidingen van een bomaanslag was gearresteerd. (lees verder…)

In Amsterdam werd in januari 1991 bekendgemaakt dat Lex Hester, vaste medewerker van de linkse boekhandel Het Fort van Sjakoo, een lange carrière in dienst van de PID en de anti-terrorismeafdeling van de CRI, de Bijzondere Zaken Centrale (BZC) doorlopen had. Hester was onder meer een groot verzamelaar van literatuur van en over `gewapende groepen’. Zijn archief was legendarisch. De laatste jaren gaf hij ook een heftig blaadje uit, Het Info, dat vertaalde persverklaringen van verzetsgroepen publiceerde. De uitgave werd geheel bekostigd door zijn werkgever. Hester had goede contacten met het kleine scenetje van RAF-aanhangers in Nederland en – naar later bleek – radicale groepen in andere landen. Ook `Kamphuis’ onthulde aan een journalist dat hij in zijn politieke periode doorgedrongen was tot de harde kern van de RAF. Beide hebben veel meer gedaan dan alleen infiltreren. Tijd om eens na te gaan wat er waar is van de wilde verhalen dat het `terrorisme’ in Europa, en misschien ook in Nederland, onvermoede roergangers heeft gehad.(2)

Bruine brigades?

(Een populaire grap in Italië: Een opgewonden bode rent bij minister-president Andreotti naar binnen: “Meneer de premier, Aldo Moro is zojuist ontvoerd!” Andreotti: “Wat, is het nu al negen uur?”)
Vooral uit Italië kwamen met grote regelmaat geruchten over terroristisch dubbelspel. Met name de bloedig verlopen ontvoering van de christendemocratische leider Aldo Moro in 1978, bracht velen aan het twijfelen over de linkse signatuur van de Rode Brigades. Theoretisch was de ontvoering midden in Rome voor een linkse club al gekkenwerk maar er waren ook geruchten over bewijzen… Hoe kwam bijvoorbeeld een fotokopieermachine, die aantoonbaar in het bezit van de geheime dienst SID geweest was, bij de Brigades om hun pamfletten mee te reproduceren? Waarom kreeg (naar later pas bleek) de speciale onderzoeksrechter voor de ontvoering geen middelen om te werken en werd er niet binnengevallen op de plek waar Moro vastgehouden werd terwijl ze daar aanwijzingen voor hadden? En wat te denken van de aanwijzingen dat een deel van de kogels die bij de ontvoering afgevuurd werden (die vijf lijfwachten het leven kostten), zou stammen uit speciale militaire opslagplaatsen?
In een opzienbarende documentaire van de BBC (uitgezonden op 10 juni 1992) zit Alberto Franceschini, een van de oprichters van de Rode Brigades, in zijn gevangeniscel te piekeren. Hij uit vertwijfeld het vermoeden dat zijn organisatie op de een of andere manier gemanipuleerd werd. Hij vertelt dat hij graag wil weten wie dat was, “wie hem gebruikt heeft”, wie zijn leven kapotgemaakt heeft. Een van de belangrijkste leden van de Brigades die bij de ontvoering betrokken was, Morucci, zou volgens dezelfde uitzending na de ontvoering gepakt zijn met een notitieboekje vol telefoonnummers van geheime diensten.
Los van al deze duistere feitjes past een komplottheorie in Italië goed in een strategie die daar bij extreem-rechts was ontdekt: de `strategie van de spanning’. Deze strategie werd in uitgewerkte vorm aangetroffen in de kantoren van Aginter Press in Portugal. Toen dat bij de Anjerrevolutie in 1974 werd opgerold, bleek het een internationaal knooppunt van `spanningsstrategen’ te zijn. Deze hadden een plan ontwikkeld om de bevolking en politici door obscure moordpartijen en aanslagen dusdanig onzeker te maken dat ze een duidelijke keuze tegen linkse experimenten zouden maken en vóór een autoritaire militaristische staat. Fascistische commando’s waren daarbij bereid om voor de terreur te zorgen maar deze moest – om meerdere redenen – afgewisseld worden door (op het oog) linkse terroristische acties. De `linkse’ terreur kon geënsceneerd worden, met het gevaar dat dat ontdekt werd en zou terugslaan op de opdrachtgevers. Een andere optie was om het geweld over te laten aan authentieke linkse groepen die door infiltratie (of andere vormen van manipulatie) `gestuurd’ werden.

Herfst 1977: niet alleen Duitsland is in de ban van de RAF, maar ook Nederland wordt geteisterd door linkse Duitse terroristen. RAF-leden en politieagenten bestoken elkaar in wilde schietpartijen in Den Haag, Utrecht en Amsterdam.
Advocaten, artsen en activisten bieden hun diensten aan. Zij maken deel uit van een Nederlands netwerk van RAF-sympathisanten dat al in de jaren ervoor is ontstaan.
Dertig jaar later stelt Jacco Pekelder de vraag wie die Nederlandse sympathisanten waren en waar hun sympathie voor de RAF vandaan kwam. Daarnaast houdt hij het overheidsoptreden tegen het licht.

In de geschiedenis van de Rote Armee Fraktion (RAF) speelt Nederland een bijrol. Het was een toevluchtsoord voor leden van de RAF. De ontvoerde industrieel Hanns Martin Schleyer werd er korte tijd vastgehouden. De RAF maakte hier ook dodelijke slachtoffers. Knut Folkers, Christof Wackernagel en Gert Schneider werden aangehouden en uiteindelijk uitgeleverd. (lees verder…)

“Vorige week is bekend geworden dat de West-Berlijnse politieman die op 2 juni 1967 de Duitse student Benno Ohnesorg (26) doodschoot (afbeelding rechts), een medewerker van de Oost-Duitse Stasi was. De Stasi was de gevreesde Oost-Duitse veiligheidsdienst. Met de dood van Benno Ohnesorg begon de snelle radicalisering van de Duitse studentenbeweging die uiteindelijk uitmondde in terreur. Maar de revolutionaire studenten dachten dat de politie van het kapitalistische regime een onschuldige student had doodgeschoten. De agent werd wel vervolgd en vrijgesproken, omdat hij per ongeluk had geschoten. Maar daarmee was al ‘Der Baader Meinhof Komplex’ geboren.

Interessant is te weten dat die student tijdens een demonstratie tegen het bezoek van sjah van Perzië aan West-Duitsland om het leven kwam. Daarom werd hij ook in de links- terroristische kringen van Iran verheerlijkt als een slachtoffer van het ‘Duitse liberaal- fascisme’. In Iran zijn ze nu een illusie armer geworden. De held werd omgebracht door de agenten van de heilstaat. Een agent die ook nog werd betaald: 550 Mark in 1955, in 1966 zelfs 4.500 Mark. Weinig romantiek! De romantici handelen in een reële en onromantische wereld.”

In 1997 werden de hersenen van RAF-lid Ulrike Meinhof onderzocht. De publiciteit rond dit onderzoek maakte de pers nieuwsgierig naar de hersenen van drie andere RAF-leden. Die bleken echter onvindbaar te zijn. Een complot of Duitse ‘Ungründlichkeit?

1In de nacht van 2 april 1968 vliegen twee warenhuizen in Frankfurt am Main in brand. Er vallen geen slachtoffers. De brandstichters: Andreas Baader en Gudrun Ensslin. Zij verklaren met hun daad tegen de “volkerenmoord in Vietnam” te protesteren.

Het tweetal vlucht naar Frankrijk, maar bij zijn terugkeer naar de Bondsrepubliek Duitsland in 1970 wordt Baader opgepakt en vastgezet. Lang zal zijn gevangenschap niet duren.

Kort na zijn arrestatie bevrijden Ensslin en een groep handlangers hun kompaan Baader met geweld. Vanaf dat moment besluiten Baader en zijn aanhangers een militante radicaal-linkse organisatie te vormen. De Rote Armee Fraktion is geboren. 

De jaren zestig en het studentenprotest
De RAF komt voort uit de studentenprotestbeweging die in Duitsland – net als in andere Westerse landen – met veel rumoer tegen de oudere generatie schopt, het materialisme afkeurt, de rechtstaat bestrijdt en tegen de oorlog in Vietnam protesteert.

De beweging is in Duitsland een bonte mix van anarchisten, pacifisten en radicalen. Eind jaren zestig splitst de beweging zich. Een deel wil hervormingen afdwingen met vreedzame, democratische middelen. Het andere deel radicaliseert en omarmt het geweld.

In die tijd ontstaan er talloze extreem-linkse splintergroepen die bereid zijn geweld te gebruiken. Maar geen van die groepen gaat zo ver als de Rote Armee Fraktion.

Tomeloze terreurcampagne
De RAF krijgt onder meer publicitaire steun van Ulrike Meinhof, schrijfster van een links studentenblad en lid van de verboden Kommunistische Partei Deutschlands. Al snel heet de RAF in de volksmond de Baader-Meinhof-Gruppe.

In de ogen van de RAF is Duitsland een politiestaat die geregeerd wordt door fascisten. In de woorden van Ensslin: “Geweld kan alleen met geweld worden beantwoord. Dit is de generatie van Auschwitz – met hen kan men niet discussiëren.” 

De RAF neemt haar werk bloedserieus. Baader, Meinhof, Ensslin en andere aanhangers gaan op trainingskamp bij de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO van Yasser Arafat.

Bij terugkomst in de West-Duitsland beginnen ze een tomeloze terreurcampagne. In 1971 overvallen ze banken om hun activiteiten te financieren. Daarna richt hun geweld zich op politieke doelen: Amerikaanse legerbases, politiebureaus en rechters. Verschillende mensen komen om het leven.

De eerste generatie sterft
In 1972 lijkt een einde aan het geweld te komen als de Duitse politie de harde kern van de RAF arresteert. Baader, Ensslin en Meinhof belanden achter de tralies.

De Duitse overheid neemt extreme maatregelen om de groep te isoleren. Er worden aparte cellen voor ze gebouwd, gesprekken met advocaten worden afgeluisterd en soms mogen de verdachten helemaal geen advocaat zien.

De gevangen leden van de RAF verzetten zich tegen hun behandeling. Tussen 1974 en 1977 plegen ze zelfmoord of overlijden na een hongerstaking. Irmgard Möller, de enige van de eerste generatie die overleeft, heeft overigens altijd beweerd dat gevangen RAF-leden vermoord zijn door de Duitse regering.

Een nieuwe generatie staat op
Het geweld houdt echter niet op. Midden jaren zeventig staat een tweede generatie op en in 1977 bereikt het terrorisme van de RAF een nieuw hoogtepunt. Het eerste slachtoffer dat jaar is de hoogste procureur-generaal bij het Hooggerechtshof in Karlsruhe, Siegfried Bubeck. Bijna vier maanden later brengt de RAF Jürgen Ponto, directeur van de Dresdner Bank, om het leven.

Maar de meest spectaculaire terreurdaad is gewelddadige ontvoering van werkgeversvoorzitter Hans-Martin Schleyer, in september van dat jaar. Zijn vier begeleiders komen om in een kogelregen en Schleyer wordt in een grote rieten mand naar een schuiladres in Den Haag gesmokkeld. Duitsland is wekenlang in de ban van de ontvoering.

In de herfst van 1977 loopt de spanning verder op wanneer vier Arabische terroristen een toestel van Lufthansa kapen. De kapers eisen dat de Duitse regering gevangen RAF-leden vrijlaat. Maar bondskanselier Schmidt weigert te onderhandelen.

Een Duitse anti-terreureenheid ontzet op 18 oktober het vliegtuig en doodt op één na alle kapers. Als reactie brengt de RAF Schleyer om het leven. Zijn levensloze lichaam wordt de volgende dag in het Franse Mulhouse gevonden.

Het einde van de RAF
Na de ‘Duitse herfst’ van 1977 is de Rote Armee Fraktion over haar hoogtepunt heen. Veel oudgedienden leggen de wapens neer en duiken onder in de DDR. Een derde generatie staat op, maar die zal een stuk minder actief blijken.

Op 27 maart 1993 vindt een aanslag plaats op de nieuwbouw van en gevangenis in Weiterstadt. De schade is groot (ruim 60 miljoen euro), maar er vallen geen gewonden. Het zou de laatste gewelddadige actie van de RAF zijn.

Vijf jaar later, op 20 april 1998, ontvangt het persbureau Reuters een verklaring waarin de Rote Armee Fraktion aankondigt zichzelf op te heffen. “Bijna 28 jaar geleden, op 14 mei 1970, ontstond tijdens een bevrijdingsactie de RAF. Vandaag beëindigen wij dit project. De stadsguerrilla in de vorm van de RAF is nu geschiedenis.”

Ter gelegenheid van het uitkomen van de film Baader Meinhof Komplex was er op 12 November in de Nijmeegse Lux-bioscoop een openbaar interview over de Rote Armee Fraktion (RAF) met ex-RAF lid Karl-Heinz Dellwo. Een verslag.

Het debat met Dellwo over Baader Meinhof Komplex werd geleid door journalist Marcel Rözer. Dellwo gijzelde in 1975 met enkele handlangers de Duitse ambassade in Stockholm. De gijzeling was bedoeld om gevangen RAF-ers als Andreas Baader vrij te krijgen. Bij de actie in Stockholm vielen vier doden en veertien gewonden. De gijzeling eindigde met het exploderen van het gebouw doordat de TNT die de RAF had geplaatst, per ongeluk ontplofte. Baader noemde de hele gijzelings-affaire een “Scheiss Aktion.”

Dellwo zat 20 jaar in de gevangenis voor de gijzeling, waarvan tweeënhalf jaar in isolatie. Eerder had hij al een jaar vastgezeten voor een bezetting.  Dellwo: “De celstraf die ik kreeg, was bedoeld om ons als staatsvijanden te breken. Maar dat is niet gelukt volgens mij.”

Het grote auditorium in Nijmegen is bijna volledig gevuld. Er zijn zelfs mensen uit Groot-Brittannië en Duitsland gekomen om Dellwo te horen spreken. Overal staan beveiligers en politie houdt de wacht. Er wordt bij de ingang gecontroleerd op wapens. Vier agenten met fluorescerende jassen staan buiten voor het Lux-complex. Extreem-rechtse groepen hadden aangekondigd te willen protesteren tegen de extreem-linkse Dellwo. Uiteindelijk kwamen deze extreem-rechtse groepen niet opdagen omdat hun betoging verboden werd door de burgemeester. Linkse demonstranten zijn wel aanwezig. Ze verspreiden foldertjes en lopen met spandoeken door Nijmegen. Alles verloopt verder rustig.

Voorafgaand aan het debat met Dellwo werd de nieuwe film Baader Meinhof Komplex vertoond die gaat over de geschiedenis van de RAF. Dellwo komt daar zelf ook in voor als gijzelnemer, zij het slechts kortstondig. De film belicht vooral de RAF-kopstukken Baader, Meinhof, Ensslin en Monhaupt.

De bezoekers van de Lux-bioscoop worden deze avond uit veiligheidsoverwegingen via een geheimzinnige tunnel naar de zaal geloodst, waar ook Dellwo zelf de film te zien krijgt. Na afloop van Baader Meinhof Komplex begint het debat met de oud RAF-militant over de film. De in het zwart geklede oud-terrorist ziet er tegenwoordig meer als een intellectueel uit dan als staatsvijand nummer 1. Met zijn hoornen bril, keurige kapsel en zwarte blouse maakt Dellwo, die tegenwoordig documentaire-maker is, een beheerste, aimabele indruk, alhoewel hij soms door opflakkerende emoties wat gejaagder gaat spreken.

Dellwo; “Er zitten veel sterke beelden in Baader Meinhof Komplex. De hardhandig neergeslagen protestdemonstratie tegen de Sjah van Perzië, de moord op Benno Ohnesorg, de moordpoging op Rudi Dutschke en het leven van de RAF-leden in de Stammheim-gevangenis vond ik erg tot de verbeelding spreken.”

“Het leven van Andreas Baader, Ulrike Meinhof, Gudrun Ensslin en de anderen in de Stammheim-gevangenis is emotioneel en aangrijpend om te zien, maar ik mis reflectie in de film.”

“Andreas Baader wordt stereotype voorgesteld als een ‘Macher’ en playboy. In de film wordt gedaan alsof de Palestijnse vrijheidsstrijders hem verachten. Dat klopt volgens mij niet.  Baader kan toch niet zo maar een idioot geweest zijn. Anders hadden de Palestijnen in 1977 toch niet een vliegtuig (Lufthansa Landshut) voor hem gekaapt om de ontvoering van werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer kracht bij te zetten? Dat doe je toch niet als Baader niks had voorgesteld?”

“De film mist context. Er worden geen achtergronden gegeven, er is geen discussie en de karakters komen uit de lucht vallen. In de film heb ik weinig herkend van de atmosfeer van de jaren ’60 en ’70.”

Op de vraag waarom documentaire-maker Dellwo niet zelf een film gaat maken over de RAF als Baader Meinhof Komplex hem tegenviel, antwoordt de voormalige RAF-militant: “Als ik ook dertig miljoen euro krijg, zou ik hem zo voor u maken. Maar die heb ik helaas niet.”

Nazisme

Gevraagd wat de redenen waren waarom Dellwo zelf radicaliseerde en bij de RAF betrokken raakte, zegt hij: “Je moet het allemaal in de tijd plaatsen. Je kunt mijn persoonlijke ontwikkeling niet loskoppelen van de maatschappelijke tendensen uit die periode. Een mens is altijd onderdeel van een groepsproces. Daarbij moet je ook kijken naar hetgeen de maatschappij met de bevolking doet. Iedereen in Duitsland was na de Tweede Wereldoorlog door het nazisme en kapitalisme beïnvloed geraakt.”

“Vanwege ons nazi-verleden heb ik me altijd geschaamd een Duitser te zijn. Ik heb als twintiger vijf maanden op zee gevaren en heb toen veel landen bezocht. Ik schaamde me altijd erg voor mijn land. Veel liever was ik Nederlander, Luxemburger of Deen geweest. Dat is natuurlijk een subjectief gevoel, maar ik had er wel last van. Je kunt je afkomst echter niet verloochenen.”

“We waren immers allemaal opgegroeid en volwassen geworden met het Duitse nazi-verleden van de generatie van onze ouders. Onze strijd was een gevecht tegen deze nazi-beweging. In de jaren zestig en zeventig hadden veel oud nazi’s nog steeds de macht in Duitsland.  De heersende klasse had grotendeels een fout verleden. Werkgeversvoorzitter Schleyer was bijvoorbeeld een vrij hoge SS-er geweest. We waren bang dat het nazisme weer zou opbloeien.”

“Wij, als nieuwe generatie, hadden een eigen ruimte nodig om onszelf te ontwikkelen en een eigen leven te kunnen opbouwen. Dat gunden de ouderen ons niet. Onze strijd tegen die heersende generatie was een anti-koloniale strijd. We wilden de oude generatie stoppen en opnieuw beginnen. Jongeren streefden ernaar om de maatschappij als een onbeschreven blad – Tabula Rasa – opnieuw in te kleuren. We hadden het idee dat er wat meer mogelijk moest zijn dan alleen maar consumptie en kapitalisme. Er moest een nieuwe realiteit gecreëerd worden.”

“In 1968 bleek dat al onze demonstraties niet hielpen en er een nieuwe koers moest komen. Dat gebeurde ook. Het was een tijd dat er veel frisse lucht aan kwam waaien. Honderdduizenden mensen waren bezig met veranderingen en nieuwe ideeën. Overal ter wereld ontstonden bevrijdingsbewegingen die geen verbondenheid meer hadden met nationale staten. Er ontstond een tegen-cultuur. Revolutie hing in de lucht, maar er was veel tegenstand.”

“In de film zie je dat de linkse demonstraties oorlogsmatig worden neergeslagen, terwijl er maar weinig tegenstand is van de demonstranten. Tegen zo’n overmacht hadden we weinig kans. Om als kleine groep toch resultaten te kunnen boeken en iets te veranderen in de wereld, moesten we een nieuwe strategie zien te vinden.”

“Uit de debatten die overal plaatsvonden kwamen militanten zoals wij voort, die de weg van het geweld als een mogelijkheid zagen om hun doel te bereiken. De nood van de RAF-leden om de maatschappij omver te werpen was duidelijk groter dan bij andere jongeren. Wij geloofden dat zonder geweld de maatschappij gewoon hetzelfde zou blijven en dat wilden we tegen elke prijs zien te vermijden. Vervolgens ontstond er binnen onze groep een dynamiek waarbij iedereen elkaar beïnvloedde en er radicale ideeën ontstonden. We dachten de Franse revolutie te kunnen herhalen en werden in een historisch proces meegenomen. De tijdgeest heeft ons meegevoerd.”

Consumptie-maatschappij

“Als de mogelijkheden om de maatschappij te veranderen geblokkeerd zijn, is het legitiem om geweld te gebruiken, vonden wij. Dat leidde uiteindelijk tot het geweld van de RAF. Onze generatie zag geen uitweg meer en werd agressief. Dat was niet te vermijden.”

“Ik voelde me bedrogen door de kapitalistische consumptie-maatschappij en zou mezelf en hetgeen ik rechtvaardig achtte, verraden hebben als ik niks gedaan had. Ik vond toen dat wanneer ik echt geloofde in een nieuwe, betere wereld, ik zelf moest strijden en handelen. Ik kon een ander er niet voor laten opdraaien. Dat zou laf geweest zijn.”

“Het was een emancipatie van mijzelf. Ik moest mijn angst zien te overwinnen en een daad stellen. Ik heb de consequentie getrokken en ben bij de Rote Armee Fraktion gegaan. Niks of niemand heeft me gedwongen om me bij de RAF aan te sluiten. Het was helemaal mijn eigen beslissing.”

“De socioloog Herbert Marcuse heeft me ook sterk beïnvloed in mijn denken. Dat was bij veel mensen zo in die tijd.”

“De vonk die bij mij de boel liet ontploffen en me aanzette tot het plegen van geweld was de dood van RAF lid Holger Meins. Meins was gevangen gezet door de overheid. Daaropvolgend begon hij een hongerstaking, die hij niet heeft overleefd. Ik beschouwde dat als verraad door de staat. De overheid deed volgens mij alles om ons neer te slaan. De regering liet zelfs mensen van honger omkomen. Toen ik het bericht van zijn dood vernam, vond ik dat ik actie moest ondernemen om Baader, Ensslin en Meinhof vrij te krijgen. Daarom hebben we de ambassade in Stockholm gegijzeld.”

“Wij wisten toen zeker dat wat we deden goed was. Als tiener of twintiger ben je er vaak heilig van overtuigd dat wat jij doet moreel hoogstaand is. Wij stonden achter de revolutie en dus kon die niet verkeerd zijn. Ik heb daarna 21 jaar in de gevangenis gezeten en dan kom je tot andere conclusies.”

Anti-fascisme

Zijn eigen (familie)achtergrond voert Dellwo niet aan als excuus voor zijn deelname aan de RAF. Hij vermeldt die slechts om aan te geven waar zijn linkse radicalisme vandaan kwam. Dellwo: “Mijn ouders waren slachtoffers van de nazi’s net als de ouders van mijn RAF- collega Stefan Wisniewski. Zijn ouders waren dwangarbeiders uit Polen. Mijn anti-fascistische ouders hebben het zwaar gehad in de oorlog. Hun overtuigingen hebben mij natuurlijk beïnvloed. Ik geloof nog steeds in Gelijkheid, Eerlijkheid en Solidariteit. Die waarden wilde ik als jongeling uitdragen en ik geloof er nog steeds in. Ik ben ook vandaag de dag nog steeds tegen uitbuiting. Ik begrijp niet waarom een werkster minder moet verdienen dan een manager. Ze werken er allebei even hard voor.”

Op de vraag of Dellwo nu opnieuw terrorist of revolutionair zou worden als hij jong was, antwoordt de ex-RAF-er: “Dat weet ik niet. Dat kan ik onmogelijk zeggen omdat ik nu een heel ander mens ben dan vroeger. Ik heb allerlei ervaringen opgedaan en dingen meegemaakt waardoor ik me nu als 56-jarige niet kan verplaatsen in jongeren van nu. De maatschappij is ook gigantisch veranderd sinds de jaren ‘60. Het is eigenlijk nog erger geworden dan vroeger.  Er is nu een 24-uurs kapitalisme ontstaan. Alles is in materieel opzicht beter geworden, maar de zaken die er echt toe doen zoals solidariteit en eerlijkheid onder de mensen zijn verslechterd. ”

“Allemaal aspecten die het onmogelijk maken om in te zien hoe ik nu zou hebben gereageerd. Ik weet gewoon niet hoe ik zou handelen als ik in een fabriek werkte en me een uitgebuit subject had gevoeld. Dat gevoel heb ik nu als vijftiger niet meer. De jeugd moet zelf bepalen wat ze doet. Dat is niet meer aan mij. Revolutie is altijd met de jeugd verbonden, niet met oudere mannen zoals ik.”

“De tijd is volgens mij momenteel echter niet rijp voor revolutie. Ik denk dat er in de toekomst wel weer een massale opstand komt tegen de ongelijkheid in de wereld, maar ik ga het vermoedelijk niet meer meemaken.”

Fidel Castro

“Fidel Castro heeft eens gezegd dat de RAF een dappere poging heeft gedaan om een revolutie te ontketenen, maar dat het mislukt is omdat we te vroeg waren. Dat klopt. We hebben gefaald. De dekolonisatie in Afrika is grotendeels mislukt, Israel is nog steeds een probleem en socialistische staten zijn een debacle gebleken. Dat is triest, maar wel de realiteit.”

“Onze revolutie moest gewoon mislopen. De tijd was er niet rijp voor. Natuurlijk hadden we het recht niet om te doden, maar in die tijd dachten we dat het noodzakelijk was. We hebben veel fouten gemaakt en zijn een grens overgestoken die we niet hadden mogen overgaan. Dat geeft me een bitter gevoel.”

“In de Amerikaanse film Fargo van de broers Coen wordt de vraag gesteld of moorden ooit iets kan opleveren. Dat moet je je bij de RAF ook afvragen. Fargo is een indrukwekkende film die mijn gevoel goed weergeeft. Ik was liever geen RAF-lid geweest en had liever niet deelgenomen aan de gijzeling van de ambassade in Stockholm. Ik kan echter mijn geschiedenis niet wissen of terugdraaien. Afgezien daarvan ben ik wel trots dat ik me tenminste heb verzet tegen de misstanden in de maatschappij en gepoogd heb actie te ondernemen in de strijd voor een betere wereld.”

Na afloop van het debat, waarin vele (kritische) vragen gesteld werden, klinkt er applaus voor Dellwo. De gijzeling in Stockholm, die Andreas Baader bestempelde als een “Scheiss Aktion”, heeft het publiek hem blijkbaar vergeven. De slachtoffers van Dellwo’s daden doen dat mogelijk niet.

Het boek Het Baader Meinhof Komplex, waarop de gelijknamige film gebaseerd is, ligt nu in de winkel. Karl-Heinz Dellwo komt ook voor in dit boek van Stefan Aust (hoofdredacteur van Der Spiegel). Het Baader Meinhof Komplex telt 576 pagina’s en is verschenen bij uitgeverij Lebowski. ISBN: 9789048801633

De film Baader Meinhof Komplex draait sinds 20 november 2008 in de Nederlandse bioscopen

Geschreven door Paul Prillevitz zondag 23 november 2008

In de ochtend van 30 november 1989 werd Alfred Herrhausen, voorzitter van de Deutsche Bank, door middel van een vlekkeloze terroristische aanslag om het leven gebracht.

De terroristen waren Professionals. Verkleed als wegwerkers hadden ze de vaste route van Herrhausen afgesloten om wegwekzaamheden te verrichten, waarbij ze kabels onder de weg door hadden getrokken. Op de dag van de aanslag wachtten ze tot de eerste auto, één van de drie uit het convoy van Herhausen, de plaats des onheils was gepasseerd om vervolgens het mechanisme in werking te stellen. Langs de weg hadden ze een tas, vol met 20 KG explosieven, geplaatst op een geparkeerde fiets, welke afging op het exacte moment dat de limosine van Herrhausen langs kwam.

De zoektocht naar de daders (lees verder…)

Der Baader Meinhof Komplex

Berlijn 1967. Door Amerikaanse anti-oorlog bewegingen geïnspireerde studenten gaan de straat op om te protesteren tijdens het bezoek van de Iraanse Sjah. Het protest wordt echter neergeslagen door de agenten van de Sjah en heeft ingrijpende gevolgen. Vanuit haar huiskamer volgt Ulrike Meinhof (Martina Gedeck) de ontwikkelingen en besluit dat er iets moet gebeuren. Ze komt in contact met de extremistische Andreas Baader (Moritz Bleibtreu) en beide vormen vanaf dat moment de ‘Rote Armee Fraktion’.

De film uit 2008

Duitsland / Frankrijk / Tsjechië
Drama / Misdaad
150 minuten

geregisseerd door Uli Edel
met Martina Gedeck, Moritz Bleibtreu en Johanna Wokalek

Duitsland, 1970. Bomaanslagen, het dreigende terrorisme en angst bedreigen de grondvesten van de jonge Duitse democratie. De geradicaliseerde Nazi-kinderen, geleid door Andreas Baader, Ulrike Meinhof en Gudrun Ensslin strijden een gewelddadige oorlog tegen het nieuwe fascisme: het Amerikaanse imperialisme, gesteund door de Duitse formatie. Baader, Meinhof en Ensslin vormen der Rote Armee Fraktion (RAF), met als doel het creëren van een meer menselijke samenleving. Bij het nastreven van hun ideal… (lees verder…)

Naar aanleiding van de 30 jarige herdenking van de dood, in de gevangenis, van twee RAF kopstukken en de dood, op weg naar het ziekenhuis van een derde, is het van belang, stil te staan bij de vraag, of er sprake is van zelfmoord of buitengerechtelijke executies. Bovendien zijn de destijds door de Duitse Overheid genomen ”anti-terreur en detentiemaatregelen” in strijd met de mensenrechtenregels