De Buitenparlementaire Oppositie

bakker-schut-in-1977-bij-gerechtsgebouw-utrecht

Pieter Herman Bakker Schut (Haarlem, 31 maart 1941 – Amsterdam, 13 oktober 2007) was een Nederlandse advocaat.

Na het behalen van zijn gymnasium-diploma, in 1959 aan het Eerste Vrijzinnig-Christelijke Lyceum in Den Haag, studeerde Bakker Schut een jaar aan de Wesleyan University in Middletown, Connecticut VS. Van 1960 tot 1965 studeerde hij Rechten aan de universiteit van Leiden. Tijdens zijn militaire dienst werd hij opgeleid tot ‘verhoorspecialist’ bij de Militaire Inlichtingendienst in Harderwijk. Van 1967 tot 1971 was hij advocaat in Amsterdam, daarna was hij docent Strafrecht aan de universiteit van Utrecht. Van 1971 tot 1984 werkte hij bovendien in de sociale advocatuur in Utrecht. In het midden van dat decennium kreeg hij bekendheid door het verdedigen van verdachten van de Rote Armee Fraktion, zoals Ronald Augustin. Hij schreef een uitgebreide studie over de processen tegen de leden van de RAF: Stammheim, die notwendige Korrektur der herrschenden Meinung, 1986 Neuer Malik Verlag, Kiel, ISBN3-89029-010-8. Vanaf 1984 werkte hij weer als advocaat in Amsterdam. (lees verder…)

Een ongelooflijk verhaal eigenlijk: een regering die een muur dwars door een wereldstad bouwt om de bevolking van het door hen gecontroleerde deel van het land ervan te weerhouden naar het vrije westen te vluchten.
Wat gebeurde er waardoor die Muur werd gebouwd? Wat deden de mensen aan beide zijden van de Muur? Hoe kwam het dat hij op 9 november 1989 werd neergehaald? Dit boekje geeft antwoord op al deze vragen en geeft ook informatie over bv. de Koude Oorlog en de Cuba crisis.

Auteur: Ton Vingerhoets
Paperback
61 pagina’s | Uitgeverij Ellessy | juli 2007

De Rote Armee Fraktion (RAF) wilde in april 1977 in Amsterdam een aanslag plegen op een bijeenkomst van socialistische leiders.

De Socialistische Internationale kwam 16 en 17 april bijeen in het Marriott-hotel. Hoogstwaarschijnlijk had de RAF het gemunt op de Duitse bondskanselier Willy Brandt. De aanslag werd door de RAF afgeblazen doordat een alerte keukenhulp de BVD en de politie inlichtte. Dit blijkt vanavond in NOVA.

De aanslag van de RAF staat vermeld in vertrouwelijke stukken in de archieven van de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken. Ze staan afgedrukt in het boek “Niet Bang Om Te Sterven, dertig jaar terrorisme in Nederland” van NOVA-verslaggever Siem Eikelenboom. (lees verder…)

In maart 2005 werden negen leden van de Hofstadgroep veroordeeld tot lange gevangenisstraffen op grond van hun lidmaatschap van een criminele terroristische organisatie. Na vele mislukkingen (vrijspraken in de Jihad-zaak en de zaak tegen Samir A.) werd dit vonnis door politie, justitie en politici gevierd als een overwinning. De nieuwe terrorismewetgeving, ingevoerd na de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten, was toegepast en door de rechtbank goed bevonden.
Maar is die wetgeving wel zo goed? Zijn de vele wetten en maatregelen wel allemaal nodig en zinvol? En botsen ze niet met de mensenrechten, waar Nederland zo trots op is?

Hoe gaat de overheid om met terreur?

In Niet bang om te sterven worden de nieuwe maatregelen aan de hand van de recente terrorismeprocessen vergeleken met het optreden van de overheid tegen terrorisme en gewelddadig activisme in de jaren zeventig, tachtig en begin negentig: de gasexplosie door El Fatah, de treinkapingen bij Wijster en De Punt, de brandstichtingen en bomaanslagen door RaRa en ETA. Hoewel de commotie destijds net zo groot was, leidde dat nauwelijks tot nieuwe wetgeving. Waarom niet? En waarom was men destijds, anders dan nu, zo bang om het woord terrorisme te gebruiken?
Niet bang om te sterven is een verhelderend boek dat veel stof tot discussie geeft.

Genre: Misdaad
Omslagontwerp: Mulder Van Meurs, Toni Mulder
ISBN: 978 90 468 0172 7
NUR: 740
Aantal pagina’s: 288
Afmetingen: 13,5 x 21 cm

(lees verder…)

Berlijn, 8 Mei 2007. De Duitse bondspresident, Horst Köhler, heeft gisteren een politiek zeer omstreden verzoek tot gratie van de voormalige terrorist van de Rote Armee Fraktion, Christian Klar, afgewezen.

Het gratieverzoek leidde de afgelopen maanden tot een hernieuwd debat over de omgang met het linkse terrorisme uit de jaren zeventig en over de vraag of de rechtsstaat barmhartigheid moet tonen tegenover politieke moordenaars die al een kwarteeuw in de cel zitten.

Christian Klar (54) werd in 1985 veroordeeld tot meervoudig levenslang voor zijn aandeel in talrijke moorden waar de stadsguerrilla Rote Armee Fraktion de verantwoordelijkheid voor opeiste. Klar zit 24 jaar vast en komt over twee jaar in aanmerking voor een voorwaardelijke in vrijheidsstelling op basis van goed gedrag. Het Duitse strafrecht gaat ervan uit dat iedere veroordeelde de mogelijkheid moet krijgen om vrij te komen. De minimale straf voor Klar werd daarom al eerder door een rechtbank beperkt tot 26 jaar. (lees verder…)

De opkomst van de RAF vindt plaats tegen de achtergrond van de zogeheten Außerparlementarische Opposition (APO), letterlijk ‘buitenparlementaire oppositie’. Dit is een verzamelbegrip voor talrijke, heterogene protestbewegingen die in de jaren zestig in West-Duitsland in opstand komen tegen de wetten van de consumptiemaatschappij en de gevestigde orde die zij betichten van een vooroorlogse moraal en een vermeend gebrek aan democratie.

Het protest wordt belichaamd door de generatie ’68, de babyboomers die zijn opgegroeid met de bestaanszekerheid van de moderne verzorgingsstaat en de zegeningen van het West-DuitseWirtschaftswunder uit de jaren vijftig. Gewend als zij is aan vrede en welvaart, ervaart zij het conservatisme van het tijdperk-Adenauer (1949-1963) als bevoogdend. Haar aandacht verschuift naar postmateriële thema’s. Net als elders in de westerse wereld wordt in West-Duitsland de roep luid naar inspraak van studenten aan de universiteit, grotere individuele (seksuele) vrijheid, gelijke behandeling van man en vrouw, hulp aan derdewereldlanden en maatregelen ter behoud van het milieu. Net als elders fungeert het protest tegen het Amerikaanse ‘imperialisme’ als samenbindend element van de beweging.

Tweede Wereldoorlog (lees verder…)

De voormalige RAF-terroriste Brigitte Mohnhaupt is zondagochtend vroeg vrijgelaten uit de gevangenis in Aichach in Beieren. Een woordvoerder van het Beierse ministerie van Justitie maakte de vrijlating bekend. Hij zei niet waar de 57-jarige Mohnhaupt naartoe is gegaan. 

Een rechtbank in Stuttgart had half februari bepaald dat Mohnhaupt eind maart moest worden vrijgelaten. Ze had een verzoek om vervroegde vrijlating ingediend. 

Mohnhaupt zat 24 jaar vast voor haar betrokkenheid bij een reeks beruchte ontvoeringen en moorden in de jaren zeventig, die werden uitgevoerd door de linksradicale Rote Armee Fraktion. 

De RAF-terroriste werd in 1985 tot vijf keer levenslang veroordeeld, onder andere voor de moord op de werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer.

Tweede generatie
Mohnhaupt was sinds 1971 lid van de RAF. Ze behoorde tot de zogenaamde tweede generatie. Dat waren de opvolgers van de grondleggers Andreas Baader, Gudrun Ennslin en Jan-Carl Raspe. 

Mohnhaupt zat al in de gevangenis van 1972 tot 1977. Na haar vrijlating pleegde ze de moorden om zo de West-Duitse regering te dwingen Baader, Ennslin en Raspe vrij te laten. Toen de regering niet in ging op de eisen, pleegden de drie zelfmoord. 

De aankondiging van de vrijlating van Mohnhaupt leidde vorige maand tot veel ophef in Duitsland. De voormalige terroriste heeft tot woede van de Duitsers nooit spijt betuigd van haar daden. 

Mohnhaupt zou eigenlijk pas dinsdag vrijkomen. Maar waarschijnlijk om een grote media-aandacht te voorkomen, heeft het ministerie besloten om haar al eerder vrij te laten.

Zelden heeft de wereldpolitiek zo in het teken gestaan van het terrorisme en de strijd daartegen. Hoe heeft dit verschijnsel zich kunnen ontwikkelen? In Terrorisme, vroeger en nu schetsen negen deskundigen de historische en maatschappelijke achtergronden van het terrorisme.

Dat mensen al heel lang gebruik hebben gemaakt van methoden die nu onder de noemer terrorisme vallen, blijkt uit de vele voorbeelden in deze bundel. Zoals de aanslagen op koning-stadhouder Willem III in Engeland in de zeventiende eeuw, het anarchistisch activisme in Rusland in de negentiende eeuw, het dekolonisatie-terrorisme in Algerije en Zuidoost-Azië, en het linkse terrorisme in Duitsland (raf), Italië (Rode Brigades) en zelfs in Nederland (RaRa). Het boek behandelt daarnaast ook de bestrijding van het terrorisme, de rol van de geheime diensten en de effectiviteit van de bestrijding. De aanleiding voor dit boek is uiteraard 11 september 2001 en de nasleep daarvan. Onderzoekers verbonden aan het Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur (ogc) van de Universiteit Utrecht hebben een onderzoeksproject opgezet, in samenwerking met de Coördinator Terrorismebestrijding. Het eerste resultaat is dit overzichtswerk, waarin het terrorisme in een historisch perspectief wordt geplaatst.

Paperback
178 pagina’s | Uitgeverij Boom | maart 2007

De voormalige RAF-terroriste Brigitte Mohnhaupt komt vervroegd vrij. Dat heeft de Duitse justitie besloten. 

Mohnhaupt is één van de laatste leden van de radicaal linkse Rote Armee Fraktion die nog in de gevangenis zitten. Ze was één van de acht leiders van de ’tweede generatie’ van de RAF.

Ze komt op 27 maart vrij. Dan wordt haar straf omgezet in een voorwaardelijke celstraf van vijf jaar.

Verzoek
De 57-jarige Mohnhaupt had eind maart 2006 een verzoek ingediend tot vrijlating na 24 jaar te hebben uitgezeten van haar levenslange straf. Eerder werd een gratieverzoek verworpen, omdat ze minstens 24 jaar van haar straf moest uitzitten. (lees verder…)

Vier keer hebben leden van de RAF op Nederlandse bodem vuurgevechten geleverd met de politie. Het kostte drie Nederlanders het leven. De schietpartijen waren ‘ongelukjes’. De RAF is nooit van plan geweest in Nederland aanslagen te plegen of banken te overvallen.

Voor de Rote Armee Fraktion was Nederland vooral een Rückzugsgebiet, een toevluchtsoord. Hetzelfde gold bijvoorbeeld voor Frankrijk, waar Andreas Baader onderdook nadat hij in mei 1970 door Ulrike Meinhof uit de gevangenis was bevrijd. De RAF besloot in Nederland en Frankrijk geen gewelddadige activiteiten te ontplooien in de hoop dat ze daar door de politie met rust zou worden gelaten. RAF-leden huurden in Nederland onopvallende appartementen, zogeheten konspirative Wohnungen, waar ze zich regelmatig schuilhielden en nieuwe acties beraamden.

Al vóór de RAF was opgericht kwamen linkse extremisten graag naar Amsterdam, vooral om drugs te gebruiken en te kopen. Bernward Vesper, echtgenoot van RAF-oprichtster Gudrun Ensslin en vader van haar kind, schrijft daarover in zijn onvoltooide, postuum verschenen autobiografische essay ‘Die Reise’. Ook Peter-Jürgen Boock van de tweede generatie van de RAF vertelt in de boeken die hij in de jaren negentig schreef over zijn vroege bezoeken aan Amsterdam en andere Nederlandse steden. Daar deed hij de drugsverslaving op die later enkele RAF-leden fataal zou worden. (lees verder…)